Zasady wystawiania recept papierowych

Kiedy w dobie e-recepty możemy wystawić receptę papierową

Zgodnie z ustawą PF nadal można wystawić receptę papierową w określonych sytuacjach.

W art. 95b. PF opisano pięć takich przypadków:

  • brak dostępu do Systemu Informacji Medycznej,
  • recept transgranicznych ( jeżeli państwo realizacji nie realizuje recept transgranicznych w postaci elektronicznej lub recepta transgraniczna przeznaczona jest dla osoby małoletniej),
  • recepty dla osób o nieustalonej tożsamości,
  • recepty wystawiane przez osoby uprawnione (lekarz, lekarz dentysta, pielęgniarka, położna), wykonujące zawód w Polsce tymczasowo i okazjonalnie,
  • recepty „pro auctore” i „pro familiae” (dowolność wyboru postaci recepty e-recepta lub papierowa)

Jakie recepty muszą być papierowe

  • dla osób o nieustalonej tożsamości,
  • recepty wystawiane przez osoby wykonujące zawód tymczasowo i okazjonalnie, które nie posiadają polskiego identyfikatora osoby uprawnionej,
  • transgraniczne dla osób małoletnich,
  • weterynaryjne.

Recepty, które nie mogą zostać wystawione w postaci papierowej to „recepty kontynuowane”, wystawiane przez farmaceutę w ramach opieki farmaceutycznej, na podstawie zlecenia lekarza.

Prawidłowo wystawiona recepta lekarska
  • Osoba wystawiająca receptę może przepisać dla jednego pacjenta jednorazowo maksymalnie:
    • Bez podawania na recepcie sposobu dawkowania:
      • Ilość leku, środka spożywczego specjalnego przeznaczenia żywieniowego lub wyrobu medycznego odpowiadającą 2 najmniejszym opakowaniom:
        • Tego leku, środka spożywczego specjalnego przeznaczenia żywieniowego, wyrobu medycznego określonych w wykazie produktów refundowanych leków – w przypadku recept na refundowane leki, środki spożywcze specjalnego przeznaczenia żywieniowego, wyroby medyczne, wymienione w tym wykazie.
        • Tego leku, dla leku dopuszczonego do obrotu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej - w przypadku recept na leki niepodlegające refundacji wystawionych dla pacjentów posiadających uprawnienie IB
      • 100 sztuk strzykawek do insuliny wraz z igłami
      • 100 sztuk pasków diagnostycznych
    • Ilość środka antykoncepcyjnego na 120 dni stosowania (jedna recepta)
    • Podając na recepcie sposób dawkowania (z zastrzeżeniem odnośnie leku/ leku recepturowego, który zawiera w swoim składzie środek odurzający lub substancję psychotropową z grup I-N, II-P - o kategorii dostępności Rpw):
    • Ilość leku, środka spożywczego specjalnego przeznaczenia żywieniowego, wyrobu medycznego niezbędną pacjentowi do maksymalnie 120-dniowego stosowania wyliczonego na podstawie określonego na recepcie sposobu dawkowania

  • Na jednej recepcie można przepisać podwójną ilość leku recepturowego (2 x Ryczałt).
  • W przypadku recept, o których mowa powyżej (pt. 2), na maści, kremy, mazidła, pasty albo żele do stosowania na skórę, można przepisać 10-krotną ilość recepturowego (10 x Ryczałt na jednej recepcie).
  • Ilość leku recepturowego, którego dotyczy odpłatność ryczałtowa (1 ryczałt):

    • do 20 szt. proszków dzielonych
    • do 80 g proszków niedzielonych (prostych i złożonych
    • do 12 szt. czopków, globulek, pręcików
    • do 250 g roztworów, mikstur, zawiesin, emulsji do użytku wewnętrznego
    • do 500 g płynnych leków do stosowania zewnętrznego (jeżeli zawierają spirytus, jego ilość w przeliczeniu na spirytus 95% nie może przekroczyć 100 g)
    • do 100 g maści, kremów, mazideł, past oraz żeli
    • 40 g kropli do użytku wewnętrznego i zewnętrznego
    • do 100 g mieszanek ziołowych
    • do 30 szt. pigułek
    • do 500 g klein
    • do 10 g kropli do oczu, uszu i nosa oraz maści do oczu, uszu i nosa sporządzanych w warunkach aseptycznych
  • Osoba uprawniona może wystawić:
    • Do 12 recept na następujące po sobie okresy stosowania nieprzekraczające łącznie 360 dni stosowania, z zastrzeżeniem, że na jednej recepcie nie można przepisać leku, środka spożywczego specjalnego przeznaczenia żywieniowego, wyrobu medycznego na więcej niż 120 dni stosowania
    • B. w przypadku recept na środki antykoncepcyjne tj. jedna recepta na 120 dni, z możliwością wystawienia do 12 recept na w sumie 360 okres kuracji
    • W przypadku recept, na lek recepturowy na maści, kremy, mazidła, pasty albo żele do stosowania na skórę (pt. 3) - do 16 recept niezbędnych pacjentowi do maksymalnie łącznie 120-dniowego okresu stosowania
  • Uprawnienie dodatkowe i odpłatność 100%/X
  • Od 1 lipca 2021 r. lek przepisany pacjentowi z uprawnieniem dodatkowym, ale z odpłatnością 100% lub X, wydawany jest bez zniżki.

    Od tej reguły są jednak trzy wyjątki:

    • recepty dla pacjentów z uprawnieniem IB
    • recepty dla pacjentów z uprawnieniem WE
    • recepty dla pacjentów z uprawnieniem ZK na leki z wykazu leków przysługujących bezpłatnie w związku z oddawaniem krwi.

    Odpłatność 100%/X na recepcie a uprawnienia dodatkowe

    Uprawnienie dodatkowe Zakres refundacji Odpłatność na recepcie 100%
    IB oraz WE

    Bezpłatnie: leki o statusie Rp, Rpz, środki spożywcze specjalnego przeznaczenia medycznego.

    Bezpłatnie do wysokości limitu: wyroby medyczne na zlecenie.

    Uprawnienie jest nadrzędne nad wypisaną odpłatnością. Mimo odpłatności 100% wydaj lek zgodnie z uprawieniem.
    IW

    Bezpłatnie do wysokości limitu: leki o statusie Rp, Rpz, Rpw, wyroby medyczne na receptę, wyroby medyczne na zlecenie.

    Odpłatność 100% nadrzędna. Lek wydaj pełnopłatnie.

    ZK

    Bezpłatnie do wysokości limitu: leki o statusie Rp, Rpz, Rpw objęte refundacją.

    Odpłatność 100% w przypadku leków, które wydajemy bezpłatnie do limitu jest nadrzędna. Lek wydaj pełnopłatnie.

    Bezpłatnie: leki określone w rozporządzeniu MZ z 11 maja 2021 r.

    W przypadku leków bezpłatnych, uprawnienie jest nadrzędne.

    PO

    Bezpłatnie: leki o statusie Rp, Rpz, Rpw objęte refundacją, wyroby medyczne na receptę, leki recepturowe bezpłatnie do wysokości limitu: wyroby medyczne na zlecenie.

    Odpłatność 100% jest nadrzędna. Lek wydaj pełnopłatnie.

    AZ

    Bezpłatnie: leki związane z chorobami wywołanymi pracą przy azbeście.

    Odpłatność 100% jest nadrzędna. Lek wydaj pełnopłatnie.

    WP

    Bezpłatnie: leki o statusie Rp, Rpz, Rpw objęte refundacją, wyroby medyczne na receptę, leki recepturowe, środki spożywcze specjalnego przeznaczenia żywieniowego refundowane.

    Odpłatność 100% jest nadrzędna. Lek wydaj pełnopłatnie.

    S

    Bezpłatnie: leki refundowane zamieszczone w wykazie wg obwieszczenia MZ.

    Odpłatność 100% jest nadrzędna. Lek wydaj pełnopłatnie.

    C

    Bezpłatnie: leki objęte refundacją dla kobiet w ciąży zgodnie z obwieszczeniem MZ.

    Odpłatność 100% jest nadrzędna. Lek wydaj pełnopłatnie.

  • Zniesiono możliwość nanoszenia danych na receptę za pomocą naklejki przymocowanej do recepty.
Interpretacja przepisów o najmniejszym opakowaniu

Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 31.10.2023 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie recept Dz.U. 2023 poz. 2372, modyfikuje brzmienie § 8 ust. 1 pkt 4.

Realizacja recepty, na której nie wpisano poniższych danych, wpisano je w sposób nieczytelny, błędny lub niezgodny z art. 96a ustawy – Prawo farmaceutyczne, jest dopuszczalna pod warunkiem dokonania następujących czynności:

Nowy zapis

4) w § 8 w ust. 1 pkt 4 otrzymuje brzmienie:

"4) sposób dawkowania (a w przypadku wyrobów medycznych i środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego - sposób stosowania) - osoba wydająca wydaje ilość produktu leczniczego, środka spożywczego specjalnego przeznaczenia żywieniowego lub wyrobu medycznego, która nie jest większa od ilości zawartej w dwóch najmniejszych opakowaniach określonych w wykazie - w przypadku produktu, środka lub wyrobu podlegającego refundacji, albo w dwóch najmniejszych opakowaniach dostępnych w obrocie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej - w przypadku pozostałych produktów, wyrobów lub środków, a w przypadku leku recepturowego - maksymalnie podwójną ilość tego leku, o której mowa w przepisach wydanych na podstawie art. 6 ust. 10 ustawy o refundacji; zasady te nie mają zastosowania do recepty, na której przepisano:

a) produkt leczniczy zawierający w swoim składzie środek odurzający lub substancję psychotropową, w stosunku do których sposób dawkowania musi być wpisany na recepcie zgodnie z ustawą o przeciwdziałaniu narkomanii - w przypadku niespełnienia tego wymogu, na podstawie tak wystawionej recepty nie może zostać wydana jakakolwiek ilość produktu leczniczego zawierającego ten środek lub substancję,

b) produkt leczniczy, w tym lek recepturowy, do stosowania zewnętrznego na skórę - w przypadku tego rodzaju produktu cała przepisana na recepcie jego ilość może zostać wydana mimo nieokreślenia sposobu jego dawkowania, pod warunkiem określenia na tej recepcie częstotliwości stosowania tego produktu,

c) wyrób medyczny do diagnostyki in vitro - w przypadku tego rodzaju wyrobu cała przepisana na recepcie jego ilość może zostać wydana mimo nieokreślenia sposobu jego stosowania, pod warunkiem określenia na tej recepcie częstotliwości stosowania tego wyrobu;";

Stary zapis (Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 17 czerwca 2021 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie recept Dz.U. 2021 poz. 1114)

3) w § 8 w ust. 1:

a) pkt 4 otrzymuje brzmienie:

„4) sposób dawkowania (a w przypadku wyrobów medycznych i środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego – sposób stosowania) – osoba wydająca wydaje maksymalnie taką ilość produktu leczniczego, środka spożywczego specjalnego przeznaczenia żywieniowego lub wyrobu medycznego, która:

a) w przypadku gdy ten produkt leczniczy, środek spożywczy specjalnego przeznaczenia żywieniowego lub wyrób medyczny podlega refundacji – nie jest większa od ilości zawartej w dwóch najmniejszych opakowaniach tego produktu, środka lub wyrobu, określonych w wykazie dla tego produktu, środka lub wyrobu, a w przypadku leku recepturowego maksymalnie podwójną ilość leku, o której mowa w przepisach wydanych na podstawie art. 6 ust. 10 ustawy o refundacji,
b) w przypadku gdy ten produkt leczniczy, środek spożywczy specjalnego przeznaczenia żywieniowego lub wyrób medyczny nie podlega refundacji – jest nie większa niż ilość zawarta w dwóch najmniejszych opakowaniach dostępnych w obrocie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej
– z wyłączeniem:
– przypadku, w którym sposób dawkowania musi być wpisany zgodnie z ustawą o przeciwdziałaniu narkomanii,
– produktu leczniczego, w tym leku recepturowego do stosowania zewnętrznego na skórę, w przypadku którego realizacja recepty jest możliwa, jeżeli osoba wystawiająca określiła na tej recepcie często- tliwość stosowania,
– wyrobu medycznego do diagnostyki in vitro, dla którego realizacja recepty jest możliwa, jeżeli osoba wystawiająca określiła na tej recepcie częstotliwość stosowania;”
Recepta na lek odurzajacy lub psychotropowy z grup II-N, III-P, IV-P

Od 1.11.2023 r. leki narkotyczne, środki odurzające, leki psychotropowe (I-N, II-P - Rpw, ale także III-P, IV-P) mogą być zaordynowane wyłącznie na recepcie elektronicznej – e-recepcie.

Uwaga! Wymóg ten nie dotyczy recept weterynaryjnych.

Recepta na lek odurzający lub psychotropowy z grup I-N, II-P, o kategorii dostępności Rpw

Od 1.11.2023 r. leki narkotyczne, środki odurzające, leki psychotropowe (I-N, II-P - Rpw, ale także III-P, IV-P) mogą być zaordynowane wyłącznie na recepcie elektronicznej – e-recepcie.

Uwaga! Wymóg ten nie dotyczy recept weterynaryjnych.

Sposób dawkowania leków – problemy wynikające z zapisu na recepcie
  • Zgodnie z treścią aktualnego rozporządzenia, przez sposób dawkowania rozumie się informację o liczbie jednostek dawkowania i częstotliwości ich stosowania. Za nieprawidłowe zapisy należy uznać takie, jak.: „wieczorem”, „2x” czy „doraźnie”.
  • Realizując receptę, na której sposobu dawkowania (a w przypadku wyrobów medycznych i środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego – sposobu stosowania) nie wpisano, wpisano w sposób nieczytelny, błędny lub niezgodny z art. 96a ustawy – Prawo farmaceutyczne.
  • W powyższych sytuacjach osoba wydająca wydaje maksymalnie taką ilość produktu leczniczego, środka spożywczego specjalnego przeznaczenia żywieniowego lub wyrobu medycznego, która:

    • w przypadku gdy ten produkt leczniczy, środek spożywczy specjalnego przeznaczenia żywieniowego lub wyrób medyczny podlega refundacji – nie jest większa od ilości zawartej w dwóch najmniejszych opakowaniach tego produktu, środka lub wyrobu, określonych w wykazie dla tego produktu, środka lub wyrobu, a w przypadku leku recepturowego maksymalnie podwójną ilość leku, o której mowa w przepisach wydanych na podstawie art. 6 ust. 10 ustawy o refundacji,
    • w przypadku gdy ten produkt leczniczy, środek spożywczy specjalnego przeznaczenia żywieniowego lub wyrób medyczny nie podlega refundacji – jest nie większa niż ilość zawarta w dwóch najmniejszych opakowaniach dostępnych w obrocie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
  • Zasad tych nie stosuje się w przypadku:
    • w którym sposób dawkowania musi być wpisany zgodnie z ustawą o przeciwdziałaniu narkomanii,
    • produktu leczniczego, w tym leku recepturowego do stosowania zewnętrznego na skórę, w przypadku którego realizacja recepty jest możliwa, jeżeli osoba wystawiająca określiła na tej recepcie częstotliwość stosowania
    • wyrobu medycznego do diagnostyki in vitro, dla którego realizacja recepty jest możliwa, jeżeli osoba wystawiająca określiła na tej recepcie częstotliwość stosowania.
  • Dopuszczalna jest realizacja recepty, na której nie wskazano:
    • ilości:
    • produktu leczniczego, środka spożywczego specjalnego przeznaczenia żywieniowego lub wyrobu medycznego – w takim przypadku osoba wydająca przyjmuje, że jest to jedno najmniejsze opakowanie określone w wykazie, a w przypadku produktów leczniczych, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego lub wyrobów medycznych niepodlegających refundacji – jedno najmniejsze opakowanie dostępne w obrocie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,
    • produktu leczniczego, środka spożywczego specjalnego przeznaczenia żywieniowego lub wyrobu medycznego, przy czym określono sposób dawkowania i okres stosowania – w takim przypadku osoba wydająca przyjmuje obliczoną na tej podstawie ilość, jako ilość przepisaną przez osobę wystawiającą receptę,
    • leku recepturowego – w takim przypadku osoba wydająca przyjmuje ilość odpowiadającą jednemu ryczałtowi, o której mowa w przepisach wydanych na podstawie art. 6 ust. 10 ustawy o refundacji.
  • Jeżeli z liczby, wielkości opakowań, liczby jednostek dawkowania i sposobu dawkowania podanego na recepcie wynikają różne ilości produktu leczniczego, środka spożywczego specjalnego przeznaczenia żywieniowego lub wyrobu medycznego, osoba wydająca wydaje najmniejszą z nich jako ilość przepisaną przez osobę wystawiającą receptę. Jeżeli na jednej recepcie wskazano więcej niż jeden kod uprawnienia dodatkowego pacjenta i każde z tych uprawnień może mieć zastosowanie do danego produktu leczniczego, środka spożywczego specjalnego przeznaczenia żywieniowego lub wyrobu medycznego, przepisanego na tej recepcie, taki produkt, środek lub wyrób wydaje się zgodnie z uprawnieniem dodatkowym wskazanym na recepcie, z którego wynika najniższa wysokość dopłaty pacjenta.
  • Na jednej recepcie w postaci papierowej nie przepisuje się produktów leczniczych, w odniesieniu do których art. 96a ust. 7 ustawy – Prawo farmaceutyczne przewiduje różne terminy realizacji recepty. W przypadku recept w postaci papierowej produkty lecznicze, dla których przepis, o którym mowa w zdaniu pierwszym, przewiduje różne terminy realizacji recepty, powinny być przepisane na oddzielnych receptach. Termin realizacji recepty papierowej jest wyznaczany przez najkrótszy z terminów realizacji dla przepisanych na niej produktów, środków lub wyrobów.
Recepta transgraniczna

Receptą transgraniczną jest recepta na produkt leczniczy lub wyrób medyczny wystawiona przez osobę uprawnioną do wystawiania recept zgodnie z prawem państwa członkowskiego Unii Europejskiej lub państwa członkowskiego Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA), w którym recepta została wystawiona, podlegająca realizacji w innym państwie członkowskim UE w którym recepta jest realizowana. (Art. 2 35 aa PF)

Recepty transgraniczne dla osób małoletnich są wystawiane tylko w postaci papierowej. Recepty transgraniczne dla osób dorosłych mogą być wystawiane w postaci papierowej, jeśli są wystawiane z zamiarem realizacji w państwach, które nie realizują recept transgranicznych w postaci elektronicznej lub w przypadku braku dostępu do systemu teleinformatycznego. Aktualnie, zgodnie z informacją z CEZ z 15 grudnia 2021, transgraniczne e-recepty realizują cztery kraje:

  • Chorwacja,
  • Estonia,
  • Finlandia,
  • Portugalia.

Komunikat MZ z 08 kwietnia 2022 r. zawierający wykaz państw, które nie realizują elektronicznej recepty transgranicznej jest dostępny na stronie MZ. ( aktywny link tutaj )

Dane, które muszą się znaleźć na recepcie transgranicznej:

  • imię lub imiona i nazwisko pacjenta;
  • datę urodzenia pacjenta;
  • imię lub imiona i nazwisko osoby wystawiającej receptę;
  • kwalifikacje zawodowe osoby wystawiającej receptę (tytuł zawodowy);
  • dane do bezpośredniego kontaktu osoby wystawiającej receptę (adres e-mail lub numer telefonu lub faksu wraz z prefiksem międzynarodowym);
  • adres miejsca udzielania świadczenia z dopiskiem „Polska” albo skrót „PL”;
  • międzynarodowa nazwa leku, a w przypadku podania nazwy handlowej, musi uzasadnić powody użycia tej nazwy;
  • postać;
  • dawkę (moc);
  • ilość;
  • sposób dawkowania;
  • datę wystawienia recepty;
  • złożony na awersie recepty własnoręczny podpis osoby wystawiającej receptę.

Lek

Lek powinien być wypisany przy użyciu nazwy międzynarodowej. Jeśli użyto nazwy własnej, a lek nie jest lekiem biologicznym, należy zwięźle określić powód użycia nazwy własnej.

Ograniczenia

Na receptach transgranicznych nie można przepisać leków recepturowych, preparaty zawierające środki odurzające lub substancje psychotropowe, ani leków kategorii „Rpz”.

Odpłatność

Recepta transgraniczna jest realizowana pełnopłatnie.

Jeżeli recepta transgraniczna nie została zrealizowana w innym państwie członkowskim, to może zostać zrealizowana w Polsce pełnopłatnie lub jeżeli spełnia wszystkie wymagania recepty refundowanej, to również jako recepta refundowana.

Recepty transgraniczne realizowane w Polsce, a wystawiane w innych krajach UE lub EOG, są wystawiane na podstawie przepisów tamtego państwa, a realizowane zgodnie a polskim prawem.

Procedura awaryjna w przypadku braku dostępu do systemu SIM

W przypadku braku dostępu do systemu SIM nie ma możliwości wystawienia Dokumentu Realizacji Recepty. Recepta bez wystawienia DRR nie jest receptą zrealizowaną. W sytuacji braku dostępu do systemu SIM otaksowanie następuje przez naniesienie odpowiednich danych na recepcie albo na odrębnym dokumencie przechowywanym łącznie z tą receptą. Procedura nie obejmuje e-recept transgranicznych. W przypadku e-recept transgranicznych wydanie produktu i otaksowanie może nastąpić dopiero po przywróceniu dostępu do systemu.

Recepta dla osób uprawnionych do świadczeń na podstawie przepisów o koordynacji

Karta EKUZ - Europejska Karta Ubezpieczenia Zdrowotnego

  • EKUZ wydawana jest w celu poświadczenia prawa osoby ubezpieczonej oraz członków jej rodziny do rzeczowych świadczeń zdrowotnych, które stają się niezbędne z przyczyn medycznych, biorąc pod uwagę charakter tych świadczeń oraz przewidywany czas pobytu na terenie innego państwa członkowskiego Unii Europejskiej (UE) oraz Europejskiego Stowarzyszenia Wolnego Handlu (EFTA), tak aby posiadacz karty nie musiał wracać do państwa właściwego lub państwa zamieszkania przed końcem planowanego pobytu, w celu poddania się wymaganemu leczeniu.
  • EKUZ to plastikowa karta, wielkości bankomatowej, bez zdjęcia. Wydawany przez NFZ lub instytucję zagraniczną.
  • EKUZ wystawiany jest na każdego ubezpieczonego z osobna, także na dziecko.

EKUZ wydana w każdym z państw członkowskich UE/EFTA wygląda analogicznie i zawiera ten sam, usystematyzowany zestaw danych:

  • nazwisko i imię posiadacza karty,
  • osobisty numer identyfikacyjny posiadacza karty albo, w razie jego braku, numer ubezpieczonego, od którego pochodzą prawa posiadacza karty,
  • datę urodzenia posiadacza karty,
  • datę ważności karty,
  • kod ISO państwa członkowskiego UE/EFTA wydającego kartę,
  • numer identyfikacyjny i akronim instytucji właściwej,
  • numer logiczny karty.

Karta EKUZ – uprawnienia

EKUZ uprawnia do świadczeń opieki zdrowotnej:

  • osoby podróżujące (głównie) w celach turystycznych,
  • w sytuacji nagłej,
  • w zakresie niezbędnym z przyczyn medycznych, biorąc pod uwagę charakter świadczeń oraz przewidywany czas pobytu w kraju UE/EFTA (Islandia, Norwegia, Szwajcaria, Lichtenstein),
  • w placówkach mających umowę z tamtejszą kasą chorych (odpowiednikiem NFZ),
  • na zasadach obowiązujących w kraju pobytu.

Zakres terytorialny działania EKUZ

Przepisy o koordynacji obowiązują w 28 państwach członkowskich Unii Europejskiej: Austrii, Belgii, Bułgarii, Chorwacji, Cyprze, Czechach, Danii, Estonii, Finlandii, Francji, Grecji, Hiszpanii, Holandii, Irlandii, Litwie, Luksemburgu, Łotwie, Malcie, Niemczech, Polsce, Portugalii, Rumunii, Słowacji, Słowenii, Szwecji, Węgrzech, Wielkiej Brytanii, Włoszech.
Ww. przepisy obowiązują również na terytoriach:

  • francuskich: Gwadelupie, Martynice, Reunion i Gujanie Francuskiej,
  • portugalskich: na Azorach i Maderze,
  • hiszpańskich: Majorce, Minorce, Ibizie i Wyspach Kanaryjskich.

Przepisów unijnych nie stosuje się w przypadku: Danii - na obszarze Grenlandii i Wysp Owczych oraz Wielkiej Brytanii - na Wyspach Normandzkich: Jersey, Guernsey, Alderney, Herm, Sark oraz na Wyspie Man.
Przepisy o koordynacji stosuje się również w państwach EFTA, tj. Islandii, Norwegii, Szwajcarii oraz Lichtensteinie.

Karta EKUZ – termin ważności

Zasady dotyczące okresu ważności karty EKUZ wydawanej w związku z pobytem czasowym, np. wyjazd turystyczny, który nie jest związany z pracą.

Okres ważności Grupa docelowa
Do 5 lat
  • Osoby pobierające świadczenia emerytalne.
  • Osoby zgłoszone do ubezpieczenia zdrowotnego jako członek rodziny w wieku poniżej 18 roku życia (okres ważności karty nie może być dłuższy niż data ukończenia przez te osoby 18 rok życia);
  • Osoby nieubezpieczone, które nie ukończyły 18 roku życia i posiadają polskie obywatelstwo (okres ważności karty nie może być dłuższy niż data ukończenia przez te osoby 18 rok życia);
  • Dzieci/uczniowie, posiadający własny tytuł do ubezpieczenia w wieku poniżej 18 roku życia (okres ważności karty nie może być dłuższy niż data ukończenia przez te osoby 18 rok życia);
  • Osoby pobierające nauczycielskie świadczenie kompensacyjne.
Do 18 miesięcy Osoby ubezpieczone, tj.:
  • osoby "zatrudnione";
  • osoby prowadzące pozarolniczą i rolniczą działalność gospodarczą;
  • osoby pobierające zasiłek / świadczenie przedemerytalne
  • osoby pobierające rentę;
  • osoby zgłoszone do ubezpieczenia zdrowotnego jako członek rodziny w wieku powyżej 18 roku życia;
  • dzieci/uczniowie, posiadający własny tytuł do ubezpieczenia w wieku powyżej 18 roku życia
  • studenci zgłoszeni do ubezpieczenia zdrowotnego przez uczelnię.
Do 6 miesięcy Osoby nieubezpieczone uprawnione na podstawie przepisów krajowych, tj.:
  • nieubezpieczone osoby, które nie ukończyły 18 roku życia, posiadają miejsce zamieszkania na terytorium RP, które uzyskały status uchodźcy lub ochronę uzupełniającą lub zezwolenie na pobyt czasowy (okres ważności karty nie może być dłuższy niż data ukończenia przez te osoby 18 rok życia);
  • nieubezpieczone kobiety posiadające obywatelstwo polskie i miejsce zamieszkania na terytorium RP w okresie ciąży i porodu;
  • nieubezpieczone kobiety posiadające status uchodźcy lub ochronę uzupełniającą lub zezwolenie na pobyt czasowy oraz miejsce zamieszkania na terytorium RP w okresie ciąży i porodu.
Do 2 miesięcy
  • Osoby bezrobotne zarejestrowane w Urzędzie Pracy,
  • Niewymienione wcześniej osoby ubezpieczone.
Do 90 dni
  • Osoby, które spełniają kryterium dochodowe do otrzymywania świadczeń z pomocy społecznej i otrzymały decyzję np. wójta, burmistrza (uprawnione na podstawie art. 54 ustawy o świadczeniach)
Do 42 dni
  • Nieubezpieczone kobiety posiadające obywatelstwo polskie i miejsce zamieszkania na terytorium RP w okresie połogu;
  • Nieubezpieczone kobiety posiadające status uchodźcy lub ochronę uzupełniającą lub zezwolenie na pobyt czasowy oraz miejsce zamieszkania na terytorium RP w okresie połogu.

UWAGA: W przypadku uzyskania przez oddział wojewódzki Narodowego Funduszu Zdrowia informacji o utracie prawa wnioskodawcy do świadczeń finansowanych ze środków publicznych, okres ważności, na jaki wydana ma być EKUZ, nie może być dłuższy niż okres przysługującego wnioskodawcy uprawnienia do świadczeń opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych.

Dokumenty uprawniające do rzeczowych świadczeń zdrowotnych
Zgodnie z przepisami o koordynacji każde z państw członkowskich UE/EFTA wydaje dla osób objętych danym systemem opieki zdrowotnej dokumenty potwierdzające prawo do korzystania z leczenia w innych państwie oprócz EKUZ do tych dokumentów należą także Certyfikat Tymczasowo Zastępujący EKUZ i dokumenty przenośne (S1, S2, S3, DA1).

Certyfikat Tymczasowo Zastępujący EKUZ
Wydawany jest przez kraje członkowskie UE/EFTA w języku urzędowym państwa, w którym dana osoba jest ubezpieczona w sytuacji zagubienia karty EKUZ lub pilnego wyjazdu bez możliwości uzyskania karty. Certyfikat zastępczy uprawnia do opieki zdrowotnej w zakresie niezbędnym, z przyczyn medycznych, dla kontynuowania pobytu w Polsce.

S1 (dawny formularz E106, E109, E120, E121) – dokument potwierdzający prawo do pełnego zakresu rzeczowych świadczeń zdrowotnych w miejscu zamieszkania, innym niż państwo właściwe. Wydawany jest przez instytucję właściwą ubezpieczonemu w danym państwie członkowskim UE/EFTA oraz członkom rodziny ubezpieczonego. Osoba, której instytucja właściwa wydała dokument S1, uzyskuje prawo do świadczeń w miejscu zamieszkania po jego rejestracji w instytucji miejsca zamieszkania. W Polsce dokument S1 należy zarejestrować w oddziale wojewódzkim NFZ właściwym ze względu na miejsce zamieszkania. Po dokonaniu rejestracji dokumentu S1, oddział wojewódzki NFZ wydaje poświadczenie dokumentu S1, potwierdzające prawo do świadczeń opieki zdrowotnej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, zwane dalej „Poświadczeniem”.

S2 (dawny formularz E112) – dokument wydawany przez instytucję właściwą w celu potwierdzenia prawa do określonego rodzaju leczenia planowanego za granicą. Dokument S2 potwierdza wyłącznie prawo posiadacza dokumentu do świadczeń w zakresie wskazanym w tym dokumencie.

S3 - dokument wydawany przez instytucję właściwą dla byłego pracownika przygranicznego w celu potwierdzenia uprawnień do korzystania z określonych rodzajów leczenia w państwie ostatniego miejsca pracy. Zgodnie z przepisami o koordynacji, pracownik przygraniczny, który przeszedł na emeryturę lub rentę inwalidzką, jest uprawniony w przypadku choroby do dalszego uzyskiwania świadczeń rzeczowych w państwie członkowskim, w którym ostatnio wykonywał pracę najemną lub pracę na własny rachunek, w zakresie w jakim jest to kontynuacja opieki, która została rozpoczęta w tym państwie członkowskim. Określenie „kontynuacja opieki” oznacza dalsze badanie, diagnozowanie i leczenie choroby przez cały okres jej trwania.

DA1 (dawny formularz E123) - dokument wydawany przez instytucję właściwą w celu potwierdzenia prawa do opieki medycznej na podstawie ubezpieczenia od wypadków przy pracy i chorób zawodowych. Dokument DA1 wydaje się ubezpieczonym, którzy zamieszkują, przebywają lub przenoszą się do innego państwa członkowskiego UE/EFTA niż to, w którym są ubezpieczeni od wypadków przy pracy i chorób zawodowych. Dokument DA1 wydawany jest zarówno osobom przenoszącym miejsce zamieszkania do innego państwa członkowskiego UE/EFTA niż państwo właściwe, jak również wówczas, gdy osoba, która uległa wypadkowi przy pracy zamierza skorzystać z leczenia następstwa wypadku lub choroby zawodowej w trybie leczenia planowanego.


Recepta

Recepta uprawniająca do świadczenia na podstawie karty EKUZ lub poświadczenia NFZ musi być wystawiona przez polskiego lekarza na zasadach obowiązujących w Polsce.
Apteka wraz z zestawieniem refundacyjnym przekazuje do OW NFZ kserokopię dokumentu uprawniającego do świadczeń na podstawie przepisów o koordynacji tj. karta EKUZ lub formularz E.

Osoba realizująca receptę, w przypadku gdy na recepcie nie wpisano, wpisano w sposób nieczytelny lub błędny:

  • może uzupełnić symbol państwa, w którym znajduje się instytucja ubezpieczająca
  • może uzupełnić numer karty EKUZ lub formularza E
  • może uzupełnić numer poświadczenia wydanego przez NFZ

Osoba wydająca lek zamieszcza te dane na rewersie recepty, składa swój podpis oraz przekazuje ten numer w komunikacie elektronicznym.


Pacjenci z krajów trzecich, spoza krajów EU/EFTA

Pacjenci z państw trzecich powinni okazać dokument potwierdzający posiadanie ubezpieczenia zdrowotnego lub posiadać podróżne ubezpieczenie medyczne (polisę komercyjnego ubezpieczenia zdrowotnego na wypadek nagłych zachorowań i zdarzeń).

  • Obowiązek posiadania podróżnego ubezpieczenia zdrowotnego nakładają na nich przepisy Schengen oraz ustawa o cudzoziemcach
  • Pacjenci posiadający prawo do świadczeń opieki zdrowotnej w Polsce, którzy wykupili ubezpieczenie zdrowotne, legitymują się paszportem lub innym dokumentem ze zdjęciem
  • W miejsce oddziału NFZ na recepcie osoba wystawiająca wpisuje numer oddziału NFZ, w zależności od miejsca pobytu pacjenta w Polsce.

Pacjenci spoza UE/EFTA – Karta Polaka

Posiadacz Karty Polaka ma prawo do: korzystania ze świadczeń opieki zdrowotnej w stanach nagłych, w zakresie określonym w ustawie z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. 2018 poz. 1510), chyba że umowa międzynarodowa, której Rzeczpospolita Polska jest stroną, przewiduje zasady bardziej korzystne.

Recepty weterynaryjne – zasady wystawiania

Recepta weterynaryjna to recepta wystawiana przez lekarzy weterynarii na leki i materiały medyczne stosowane w lecznictwie zwierząt.

Druk recepty weterynaryjnej charakteryzuje się zielonym pasem szerokości 3 mm biegnącym od górnego, prawego do dolnego, lewego rogu.

W przypadku, gdy leki przepisane na recepcie weterynaryjnej będą stosowane przez wystawiającego receptę lekarza weterynarii, na dokumencie występuje zapis „ad usum propium” (łac. do użytku własnego). Zapas leków nabytych w ten sposób nie przekracza ich 14-dniowego średniego zużycia, a leki te zostaną zużyte przez lekarza wyłącznie przy wykonywaniu przez niego praktyki.

Recepty weterynaryjne realizowane są zawsze pełnopłatnie.

Na recepcie weterynaryjnej lekarz może przepisać ilość leku niezbędną do 120-dniowego stosowania, w celu zaopatrzenia właściciela zwierzęcia w leki dla zwierzęcia.

Terminy realizacji recept to 30 dni od daty wystawienia recepty papierowej i 7 dni w przypadku recept na antybiotyki do stosowania wewnętrznego i parenteralnego.

Recepty weterynaryjne podlegają kontroli dwóch organów kontrolujących takich jak Inspekcja Weterynaryjna oraz Inspekcja farmaceutyczna.

Druk recepty weterynaryjnej na środki odurzające i psychotropowe, charakteryzuje kolor różowy z biegnącym po przekątnej jasnozielonym paskiem oraz kopię takiej recepty lekarz weterynarii ma obowiązek zachować.

Kody na recepcie weterynaryjnej

Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 31.10.2023 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie recept Dz.U. 2023 poz. 2372 poprawia regulacje dotyczące wystawiania recept papierowych na środki odurzające i substancje psychotropowe z grup I-N, II-P, III-P i IV-P przez lekarzy weterynarii ze wskazaniem na metody nanoszenia unikalnego numeru na recepcie weterynaryjnej w postaci odręcznej lub w postaci nadruku, bez konieczności przedstawiania tych danych w formie kodu kreskowego.

§4 ust. 8 pkt. 2

2) osoba wystawiająca receptę będąca lekarzem weterynarii przepisała produkt leczniczy:
a) posiadający kategorię dostępności „Rpw”, o której mowa w art. 23a ust. 1 pkt 4 ustawy – Prawo farmaceutycze,
b) zawierający środek odurzający, substancję psychotropową, o których mowa w ustawie o przeciwdziałaniu narkomanii, który będzie stosowany u zwierzęcia, zamieszcza się w formie nadruku albo odręcznie unikalny

Numer recepty weterynaryjnej

Rozporządzenie w sprawie recept wymaga nadania unikalnego numeru identyfikującego recepty, każdej recepcie, na której przepisano lek o kategorii „Rpw” albo lek zawierający środek odurzający lub substancję psychotropową, o których mowa w ustawie o przeciwdziałaniu narkomanii. Dla recept weterynaryjnych zakresy numerów recept są wydawane przez Wojewódzkiego Inspektora Farmaceutycznego (WIF). WIF otrzymuje te numery od dyrektora wojewódzkiego oddziału Narodowego Funduszu Zdrowia. Mogą być wykorzystane przez lekarza weterynarii tylko raz.

Numery wydawane przez WIF rozpoczynają się od cyfr 07, cyfra trzecia i czwarta to numer oddziału Funduszu. Kolejne cyfry to unikalny numer recepty. Cyfra 21 jest zależna od typu leku. Dla recept wystawianych przez osobę będącą lekarzem weterynarii na leki posiadające kategorię dostępności Rpw to cyfra 9, a dla recept wystawianych przez osobę będącą lekarzem weterynarii na leki zawierające środki odurzające lub substancje psychotropowe, ale kategorii Rp, to cyfra 7. Ostatnia cyfra 22 to cyfra kontrolna.

Wzór recepty weterynaryjnej na leki psychotropowe i odurzające

Wzór recepty na leki zawierające substancje psychotropowe lub środki odurzające opisano w rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dn. 31.12.2010 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie wystawiania przez lekarzy weterynarii recept na produkty lecznicze lub leki recepturowe przeznaczone dla ludzi, które będą stosowane u zwierząt. Blankiet recepty na produkty lub leki zawierające w swym składzie środki odurzające lub substancje psychotropowe lub inne leki, oznaczone symbolem „Rpw”, jest w kolorze różowym, z biegnącym po przekątnej jasnozielonym paskiem.

Leki zawierające środki odurzające z grupy I-N lub substancje psychotropowe z grupy II-P, można przepisać w ilości nie większej niż zapotrzebowanie pacjenta na 90 dni stosowania.

Odpłatności na recepcie

Odpłatność leku, środka spożywczego specjalnego przeznaczenia żywieniowego, wyrobu medycznego, wpisuje się w sposób następujący:

  • Jeżeli lek, środek spożywczy specjalnego przeznaczenia żywieniowego, wyrób medyczny występuje w wykazie produktów w jednej odpłatności, osoba uprawniona nie wpisuje odpłatności.
  • Jeżeli lek, środek spożywczy specjalnego przeznaczenia żywieniowego, wyrób medyczny występuje w wykazie produktów refundowanych w więcej niż jednej odpłatności, osoba uprawniona:
    • Wpisuje symbol „P” w przypadku przepisywania tego produktu za najniższą odpłatnością wynikającą z wykazu.
    • Nie wpisuje poziomu odpłatności w przypadku przepisywania produktu za najwyższą odpłatnością wynikającą z wykazu.
    • Wpisuje odpłatność określoną w wykazie produktów:
      • B lub równoważne – dla produktu wydawanego bezpłatnie
      • R lub równoważne – dla produktu wydawanego za odpłatnością ryczałtową
      • 30% – dla produktu wydawanego za odpłatnością 30% limitu finansowania
      • 50% – dla produktu wydawanego za odpłatnością 50% limitu finansowania
      • 100% – dla produktu wydawanego poza zakresem refundacji.
  • Jeżeli lek, środek spożywczy specjalnego przeznaczenia żywieniowego, wyrób medyczny jest przepisywany poza zakresem refundacji, osoba uprawniona wpisuje symbol „X” albo 100%.
  • W przypadku uprawnienia IB oraz leków sprowadzanych z zagranicy w ramach tzw. Importu docelowego, dla których została wydana decyzja o refundacji – nie ma wymogu wpisywania odpłatności.
Dodatkowe zapisy na recepcie

Na recepcie, poza danymi dotyczącymi przepisanych leków, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego, wyrobów medycznych, można dodatkowo zamieścić:

  • Polecenie pilnej realizacji przez zamieszczenie adnotacji „Cito” lub innej równoważnej.
  • Osoba realizująca receptę z naniesioną adnotacją „NZ”, tzn. „nie zamieniać” może wydać pacjentowi zamiennik zaordynowanego leku (na jego prośbę albo za jego zgodą). Jednak może tego dokonać tylko i wyłącznie wtedy, gdy sumaryczna ilość substancji czynnej w wydawanym preparacie odpowiada ilości zaordynowanej, a lek wydawany posiada te same wskazania i drogę podania, co lek zaordynowany.

    Osoba realizująca receptę z naniesioną adnotacją „NZ”, tzn. „nie zamieniać” może wydać pacjentowi zamiennik innego niż przepisany na recepcie, środka spożywczego specjalnego przeznaczenia żywieniowego mającego ten sam albo zbliżony skład, zastosowanie lub sposób przygotowania, lub wyrobu medycznego mającego takie samo przewidziane zastosowanie oraz właściwości.

Terminy realizacji recept

30 dni od daty jej wystawienia albo naniesionej na recepcie daty realizacji „od dnia”;

7 dni od daty jej wystawienia albo naniesionej na recepcie daty realizacji „od dnia” dla recepty na antybiotyki w postaci preparatów do stosowania wewnętrznego i parenteralnego;

120 dni od daty jej wystawienia na:

  • produkty lecznicze, środki spożywcze specjalnego przeznaczenia żywieniowego sprowadzane z zagranicy dla pacjenta w procedurze importu docelowego;
  • produkty immunologiczne wytwarzane indywidualnie dla pacjenta;

30 dni od daty wystawienia recepty, na których przepisano preparaty zawierające środki odurzające grupy I-N lub substancje psychotropowe grupy II-P.

W przypadku realizacji recept na import docelowy wymagane jest również przedłożenie w aptece prawidłowo wypełnionego i potwierdzonego zapotrzebowania na lek, którego termin ważności nie może przekroczyć 60 dni od daty jego zatwierdzenia przez MZ.

  • na jednej recepcie papierowej mają być przepisywane produkty o tym samym terminie realizacji recepty,
  • jeżeli na jednej recepcie przepisane są produkty o różnych terminach realizacji recepty, termin jest wyznaczany przez najkrótszy z terminów realizacji przepisanych produktów,
  • przykład: jeżeli na jednej recepcie papierowej będzie przepisany Polpril i Auglavin, cała recepta musi być zrealizowana w przeciągu 7 dni od dnia wystawienia.